Mae'r rhestr fer ar gyfer Gwobr Cerddoriaeth Gymreig 2020 wedi'i chyhoeddi, gan gydnabod y gorau mewn creadigrwydd a cherddoriaeth newydd yng Nghymru ac o Gymru. Gan nodi ei 10fed flwyddyn, mae rhestr fer y wobr wedi cynyddu i 15 albwm, gan arddangos y sin gerddoriaeth Gymraeg sy'n tyfu.
Enillydd y llynedd oedd y triawd ôl-bync Cymraeg, Adwaith, gyda'u halbwm Melyn. Ymhlith yr enillwyr blaenorol eraill mae Boy Azooga (2018) am eu halbwm gyntaf '1,2,Kung Fu', a Gwenno (2015) ar gyfer ei halbwm unigol gyntaf 'Y Dydd Olaf', sydd ill dau wedi mynd ymlaen i deithio'n fyd-eang ers hynny.
Sefydlwyd Gwobr Cerddoriaeth Cymru ar y cyd yn 2011 gan Gyflwynydd y BBC Huw Stephens a'r ymgynghorydd cerddoriaeth John Rostron, gyda'r albwm buddugol yn cael ei ddewis gan banel o feirniaid arbenigol yn y diwydiant cerddoriaeth, sy'n cael ei adnewyddu'n flynyddol.
Meddai Huw Stephens, "Mae'n 10 mlynedd ers lansio'r wobr gerddoriaeth Gymraeg. Rydym wedi dathlu cymaint o albymau gwych ac wedi gweld 9 enillydd teilwng iawn hyd yma. Mae'r artistiaid o Gymru sy'n parhau i greu cerddoriaeth wych yn haeddu cydnabyddiaeth, ac mae Gwobr Cerddoriaeth Gymreig yn falch o allu gwneud hynny bob blwyddyn, gan roi sylw at yr albymau gwych hyn.
Mae'n ymwneud yn fawr â darganfod hefyd, rydym yn gobeithio y bydd cefnogwyr cerddoriaeth yn darganfod cerddoriaeth newydd o Gymru y maent yn eu caru.
Gyda theithio ar stop i'r rhan fwyaf o artistiaid, eleni mae'n teimlo'n bwysicach nag erioed i Wobr Gerddoriaeth Gymreig gefnogi gwerthiant albymau a ffrydio.
Meddai John Rostron, "Mae'r sector cerddoriaeth fyw wedi'i ddinistrio eleni, ac i artistiaid mae’n golygu bod eu cyfle i berfformio'n fyw, ennill incwm a thyfu eu cefnogwyr wedi'i rwystro. Ond nid yw Covid-19 wedi cael gwared â’n hawydd i wrando ar a darganfod cerddoriaeth newydd.
Mae ffrydio a phrynu recordiau newydd wedi bod yn achubiaeth i berfformwyr gyrraedd cynulleidfaoedd, ac i bob un ohonom aros mewn iechyd da gyda dos dyddiol o ganeuon newydd gwych.
Dyma'r rhai a gyrhaeddodd rownd derfynol Gwobr Cerddoriaeth Gymreig 2020:
Mirores gan Ani Glass (Recordiau Neb)
Ani Glass yw persona cerddor pop electronig, cynhyrchydd ac artist o Gaerdydd, Ani Saunders. Wrth ganu yn ei hieithoedd brodorol, y Gymraeg a Chernyweg yn ogystal â Saesneg, Mirores yw albwm cyntaf i Ani gynhyrch ei hun a enillodd Albwm Cymraeg y Flwyddyn yn Eisteddfod Genedlaethol 2020.
Chaos Wonderland gan Colorama (Banana & Louie Records)
Chaos Wonderland yw seithfed albwm hir Colorama, sy'n darparu pop diamser, clasurol, eang. Mae'r albwm yn myfyrio ar harddwch ac anhrefn y byd a welodd y brif leisydd Carwyn Ellis wrth deithio gyda'r Pretenders. Pan safodd y byd yn llonydd yn 2020, daeth Carwyn a'r cynhyrchydd Shawn Lee at ei gilydd i gwblhau Chaos Wonderland - albym y dechreuon nhw ei recordio ddechrau 2018.
Ofni gan Cotton Wolf (Bubblewrap)
Cotton Wolf yw enw cyfunol 'Siwpyr Gynhyrchydd' Cymru Llion Robertson a'r cyfansoddwr clasurol Seb Goldfinch. Ofni yw ail albwm i’r pâr ryddhau a'u hail enwebiad Gwobr Cerddoriaeth Gymreig. Mae'r traciau newydd yn arddangos cynhyrchiad beiddgar gyda thymherau cyflymach a synau electronig purach, ynghyd â'u syniadau hypnotig, haniaethol a melodig.
Care City gan Deyah (High Mileage, Low Life)
NoNameDisciple gynt ac enwebai Gwobr Cerddoriaeth Gymreig yn 2019, Care City yw'r albwm cyntaf gan Deyah ar ei label ei hun, High Mileage, Low Life. Gyda chymysgedd llyfn o eiriau llafar, rap ac o’r enaid, mae Deyah yn ymdrin â phynciau o unigedd i gaethiwed a gwella yn yr ail EP pwerus hwn.
Steel Zakuski gan Don Leisure (Group Bracil)
Mae'r bitfocsiwr a'r offerynnydd Don Leisure yn enw cyfarwydd ym myd cerddoriaeth electronig sy'n cael ei gyrru gan guriad, ôl-hip hop. Mae Steel Zakuski yn gyfuniad sensitif o funudau cerddorol a samplau o gyfres ddarganfuedig o gofnodion roc, pop, grŵf prin a disgo o'r U. S.S.R, a gofnodwyd yn bennaf ar ddiwedd y 70au a dechrau'r 80au.
Mai gan Georgia Ruth (Bubblewrap)
Mae popeth am Mai, albwm diweddaraf cyn enillydd y Wobr Cerddoriaeth Gymreig, yn hudolus. O'r lleoliad y cafodd ei recordio yn Neuadd eiconig Joseph Parry yn Aberystwyth, i themâu o ddod yn fam am y tro cyntaf a’r chwilio am y rhithiol, mae'r albwm hwn yn dawel Georgia Ruth.
Pang! gan Gruff Rhys (Rough Trade)
Mae Gruff Rhys yn ôl gyda'i chweched albwm Pang!, 14 mlynedd ar ôl ei albwm unigol cyntaf. Wedi ei recordio dros 18 mis, mae Pang! yn cynnwys cerddorion o bob cwr o'r byd, gyda geiriau Gruff yn y Gymraeg, bas gan Muzi, artist electronig o Dde Affrica, a drymiau gan Kliph Scurlock Cymro-Americanaidd.
Eyelet gan Islet (Fire Records)
Eyelet yw trydydd albwm gan y triawd hapus Islet, a recordiwyd adref ym mryniau gwledig Powys. Gyda themâu marwolaeth ac ailenedigaeth wedi'u cyflwyno mewn pop pysch, mae Eyelet yn gipolwg ar fyd lliwgar Islet.
Bring Me The Head of Jerry Garcia gan Keys (Recordiau Libertino Records)
Ers rhyddhau cerddoriaeth am y tro cyntaf yn 2002, mae Keys wedi dod yn rym chwedlonol ar y sin gerddoriaeth Gymraeg. Bring Me The Head of Jerry Garcia yw albwm cyntaf y band o Gaerdydd mewn pum mlynedd, ac mae'n gymysgedd perffaith o ddaioni garej seicodelic.
A Vision In The Dark by Kidsmoke (Recordiau Libertino Records)
A Vision In The Dark yw albwm cyntaf pedwarawd indi-bop disglair Wrecsam, Kidsmoke, sy'n crynhoi teimlad yr haf, ond gyda thwist newydd a nodedig. Ar ôl cael sylw eisoes ar gyfres boblogaidd Netflix 'Black Mirror', mae yna gyffro mawr wedi bod at ryddhau’r albwm cyntaf hwn.
Sbwriel Gwyn gan Los Blancos (Recordiau Libertino Records)
Mae albwm cyntaf Los Blancos yn albwm Cymreig balch sy'n cyfleu profiadau diweddar y band o dor-calon, ynysu gwledig, cyfeillgarwch ac alcohol i gân serch at gi. Sbwriel Gwyn yn Gymry yw ‘white trash' yn Saesneg a dyna sut mae'r band yn cyfeirio'n annwyl at ei gilydd.
Valley Boy gan Luke RV (Valley Boy Records)
Mae Luke RV yn artist, canwr a chyfansoddwr geiriau hip hop amgen o Gastell-nedd Port Talbot. Mae cerddoriaeth Luke yn ymwneud â phopeth o iechyd meddwl i ddefnyddio cyffuriau. Ffrwydrodd i’r sin tanddaearol lleol yng Nghaerdydd gyda'i sengl gyntaf 'Ar Goll' yn 2018 sydd wedi cael dros 14,000 o hits ar YouTube.
Zone Rouge by Right Hand Left Hand (Bubblewrap Records)
Mae'r ddeuawd ôl-roc Right Hand Left Hand yn ôl gyda'u trydydd albwm ac ail enwebiad Gwobr Cerddoriaeth Gymreig. Mae 'Zone Rogue' yn adrodd hanes dirmyg y ddynoliaeth dros y ddaear, yr aer a phobl, gyda phob un o'i 11 trac yn cyfeirio at leoliad ar y ddaear lle mae rhywbeth drwg wedi digwydd.
Everything Solved At Once gan Silent Forum (Recordiau Libertino Records)
Mae albwm cyntaf hirddisgwyliedig Silent Forum yn albwm cysyniad comedi du am fywyd ar gyrion diwydiant cerddoriaeth Cymru. Mae’r brif leisydd Richard Wiggins yn ysgrifennu gydag ymdeimlad hunan-fychanol o hiwmor a llygad finiog am linellau bachog.
Iaith Y Nefoedd gan Yr Ods (Lwcus T)
Mae trydydd albwm pumawd o Gaerdydd yr Ods yn albwm cysyniad Cymraeg aml-gyfrwng a grëwyd mewn partneriaeth ag awdur Cymraeg, Llwyd Owen. Mae'r albwm yn creu byd Cymreig sy'n cael ei ysbrydoli gan ddiwylliadau bywyd go iawn fel Heaven's Gate a Jonestown. Mae'r band yn aros yn real i'w halawon pop, ond gyda sain dywyllach na'u gwaith blaenorol.
Bydd y 10fed enillydd Gwobr Gerddoriaeth Gymreig eleni yn cael ei gyhoeddi ddydd Iau 19 Tachwedd 2020.
Mae panel beirniadu 2020 yn cynnwys: Polly James (Radio X), Gemma Cairney (BBC Radio/awdur), Mark Sutherland (Music Week), Daniel Minty (Minty's Gig Guide), Ffion Wyn (Ladies of Rage), Angharad Jenkins (cerddor/cyfansoddwr), Emma Zilmann (Bluedot/Kendal Calling), Sian Eleri Evans (BBC Radio Cymru/Folded Wing).
I gael rhagor o wybodaeth am y Wobr Gerddorol Gymreig ewch i welshmusicprize.com neu dilynwch @welshmusicprize #WMP2020.
